ما همدیگر را می شنویم ولی آیا به همدیگر گوش می دهیم.
بیشتر زوج ها به دنبال بهتر شدن رابطه شان هستند. اغلب آنها اظهار می دارند که احساس می کنند شنیده نمی شوند و طرف مقابل، آنها را نمی فهمد. وقتی که نحوه ارتباطشان را بررسی می کنیم می بینیم مشکل آنها در این است که نمی دانند چگونه پیام بفرستند و یا چگونه پیام دریافت کنند. شنیدن با گوش دادن فرق دارد. ما می توانیم هرچیز را بشنویم بدون آنکه واقعآ گوش دهیم ولی وقتی واقعآ گوش می دهیم که کاملآ توجه می کنیم و می فهمیم که طرف مقابل چه می گوید. مطمئنم که شما هم مثل خیلی از زوج ها بارها این جمله را از هم پرسیده اید. آیا واقعآ گوش می دهی؟ و طرف مقابل می گوید البته که گوش می دهم ولی این جواب لزومآ به معنی این نیست که گوش می داده است.
عوامل مهم در گوش دادن موثر
ارتباط چشمی اولین گام در گوش دادن: در یکی از جلسات مشاوره یکی از زوجها از همسرش به دلیل گوش ندادن به او گلایه می کرد. برای مثال او گفت من هر موقع با همسرم صحبت می کنم و مثلا می گویم من واقعآ در مورد مسائل مالی استرس دارم او همچنان به روزنامه خواندن خود ادامه می دهد. از او پرسیدم که همسر او چه کاری انجام دهد که نشان دهد دارد به او گوش می کند. گفت باید روزنامه را کنار بگذارد و به من نگاه کند و نشان دهد که حواسش به من هست و احساس مرا می فهمد. ارتباط چشمی اولین قدم برای برقراری رابطه است. نگاه کردن به چشم های طرف مقابل نشانه به رسمیت شناختن اوست.
عدم پیشداوری: يكي ديگر از مهم‌ترين عواملی که گوش دادن را خدشه دار می کند پيشداوري و صدور حكم پيش از بررسي موضوع است. يعني پيش از آنكه به صحبت گوينده گوش كرده باشيم نتيجه‌گيري ما مشخص و معلوم است و تنها گوش مي‌كنيم تا نوبت صحبت به ما برسد و سپس حرف خود را بگوييم.
عدم مچ گیری: یکی از دیگرموانع گوش دادن، تظاهر و عدم توجه کافی موقع گوش دادن است. بدین گونه که فرد در تمام مدت در در حال آماده كردن پاسخ به گوينده و مچ‌گيري از او است در این صورت پيام شنونده و نگراني‌ها و احساسات او را درک نخواهد کرد. مچ‌گيري شيوه‌اي است براي جدل و مناقشه، با مچ‌گيري هرگز نمي‌توان رابطه‌اي را بهبود بخشید و يا نگراني و احساس كسي را درك كرد.
زمان و مکان نامناسب برای گفتگو: گوش دادن تحت فشار زماني و در زمان و مكان نامناسب، منجر به عدم درک گوینده می شود. اگر ذهن شما درگير حل موضوعي مهم است، بدليل فشارهاي كاري عجله داريد، از درون نا‌آرام هستيد و یا در محيطي پر سرو صدا حضور داريد كه فكر و ذهن به آساني منحرف ميشود، نمی توانید گوش دهنده خوبی باشید.
عدم تمرکز و حضور ذهن: از دیگر عواملی که مانع از گوش دادن موثر می شود پرش ذهنی است. همانگونه كه مي‌دانيد سرعت گيرايي و تفكر ذهن بسيار بالاتر از سرعت گفتار است. اينگونه ذهن ما براي لحظاتي فرصت مي‌يابد تا به موضوعات ديگر بپردازد. اگر ما آگاهانه با اين موضوع برخورد نكنيم و از اين لحظات براي تحليل و خلاصه‌سازي صحبت گوينده استفاده نكنيم به آرامي و بدون آنكه بخواهيم ذهن ما درگير موضوعات ديگر ميشود.
خلاصه این که
برای این که گوش دهنده فعال و موثری باشم لازم است که همه موانع گوش دادن را مورد توجه قرار دهیم و با آگاهی و حضور ذهن کامل در زمان و مکان مناسب، به چشمان گوینده نگاه کنیم، گفته ها را قبل از داوری نکنیم، از مچ گیری پرهیز کنیم و بعد از اتمام صحبتهای گوینده باپرسیدن سوالات مناسب و نیز خلاصه کردن گفته های او نشان دهیم که مشتاقانه در حال درک پیام گوینده هستیم.